Wat is orthomoleculaire therapie?

Orthomoleculaire therapie wordt vaak verkeerd begrepen als “iets met voeding.” Maar deze therapievorm is veel meer dan dat. Het combineert wetenschap, biochemie en medische kennis om de natuurlijke balans in het lichaam te herstellen en het zelfherstellend vermogen te stimuleren. Het doel? Het lichaam te voorzien van de optimale hoeveelheden en verhoudingen van voedingsstoffen middels voeding, supplementen en leefstijl op maat toe te passen.

In dit artikel duiken we dieper in wat orthomoleculaire therapie precies inhoudt, wat het onderscheidt van andere vormen van therapie en hoe het jou kan helpen om je lichaam weer in balans te brengen.

De wetenschap achter orthomoleculaire therapie

De term ‘orthomoleculair’ werd in 1968 geïntroduceerd door Linus Pauling, een tweevoudig Nobelprijswinnaar. Het woord is afgeleid van het Griekse orthos (betekent ‘het beste’) en moleculair (verwijzend naar moleculen). Orthomoleculaire geneeskunde richt zich op het creëren van een optimale moleculaire omgeving in het lichaam door de juiste hoeveelheden voedingsstoffen aan te bieden.

Volgens Pauling draait orthomoleculaire therapie om het behouden van gezondheid en het behandelen van ziektes door concentraties van stoffen zoals vitaminen, mineralen en aminozuren te optimaliseren. Deze stoffen komen van nature in ons lichaam voor en zijn essentieel voor onze gezondheid.

Een holistische aanpak: meer dan alleen Voeding

Hoewel voeding een essentiële rol speelt in de orthomoleculaire therapie, is het belangrijk te begrijpen dat deze benadering veel meer omvat. Het gaat niet alleen om wat we eten, maar ook om hoe ons lichaam deze voedingsstoffen verwerkt, absorbeert en gebruikt. Dit betekent dat we ook kijken naar aspecten zoals spijsvertering, stofwisseling, en de invloed van levensstijlkeuzes op onze gezondheid.

Hier zijn enkele praktische voorbeelden:

1. Voeding als basis

Gezonde voeding gaat verder dan gevarieerd eten en is persoonsafhankelijk. De een reageert beter op bepaalde voedingsmiddelen dan de ander. Alleen de ‘Schijf van Vijf’ is te eenzijdig, hiermee krijgen we te weinig goede voedingstoffen binnen. Vooral in het jachtige Westen is voedsel te veel bewerkt, bevat het te veel ontstekingsbevorderende vetten en koolhydraten en is het bereid met te weinig verse ingrediënten. Daarnaast bewegen we te weinig en hebben we (te) veel stress. We staan altijd ‘aan’, hollen van de ene deadline naar de andere. Snel iets eten en weer door! Door al deze verstoringen en tekorten kunnen we allerlei klachten krijgen, zoals vermoeidheid, hoofdpijn, slechtere concentratie, slecht slapen, verminderde weerstand, maag- en darmklachten, ontstekingen, stemmingswisselingen, etc.

Gezonde voeding vormt de fundering van orthomoleculaire therapie. Dit gaat verder dan de standaardrichtlijnen zoals de ‘Schijf van Vijf’. De nadruk ligt op:

• Verse en onbewerkte voeding: Denk aan groenten, fruit, natuurlijke vetten, vis en dierlijke eiwitten.
• Minder suikers en snelle koolhydraten: Deze veroorzaken pieken in de bloedsuikerspiegel en dragen bij aan ontstekingen.
• Persoonlijk afgestemde adviezen: Wat gezond is voor de één, werkt mogelijk niet voor de ander. Orthomoleculaire voeding is maatwerk. Deze is afhankelijk van de klacht, voedsel gevoeligheden en onbalans die gemeten worden.

2. Het belang van supplementen

Door onze moderne leefstijl en landbouwmethoden bevatten veel voedingsmiddelen minder voedingsstoffen dan voorheen. Hier komen supplementen in beeld. Enkele redenen waarom suppletie noodzakelijk kan zijn:

• Tekorten in de bodem en westerse voeding: Groente en fruit bevatten sinds 1988 steeds minder vitaminen en mineralen. Tevens krijgen we in onze westerse voeding veel te weinig omega 3 binnen via onze voeding, en een overschot aan omega 6.
• Stress en levensstijl: Stress verhoogt de behoefte aan bepaalde voedingsstoffen, zoals magnesium en vitamine B. En deze (en andere) tekorten veroorzaken weer dat je je meer gestrest voelt en blijft, een vicieuze cirkel dus.
• Chronische aandoeningen: Bij specifieke klachten, zoals een verstoorde hormoonbalans of chronische vermoeidheid, kunnen supplementen gericht ondersteuning bieden.
• Verstoorde leverwerking: Onze lever (de grootste biochemische fabriek in ons lichaam) draait overuren als gevolg van grote verscheidenheid aan toxines en hormoonverstoorders die we binnen krijgen en voeding met een te hoog koolhydraat/suikergehalte. Supplementen kunnen de lever dan ondersteuning bieden, naast voeding.

3. Leefstijl en stressbewustzijn

Naast voeding en suppletie speelt leefstijl een cruciale rol. Een orthomoleculair therapeut kijkt naar aspecten zoals:

• Stressbewustzijn: door bewustzijn te krijgen op je stress niveau, je te realiseren welke dag dagelijkse keuzes je maakt, patronen je hebt, welke overtuigingen je hebt en emoties je ervaart, krijg je ook de mogelijkheid om stap voor stap andere keuzes te maken.
• Stressmanagement: na bewustzijn op stress volgt stressmanagement. Cruciaal want chronische stress verstoort hormonen zoals cortisol, wat kan leiden tot vele opvolgende gezondheidsklachten.
• Beweging: Regelmatige beweging helpt bij het reguleren van hormonen, verbetert de algehele gezondheid en kent vele andere voordelen die heel specifiek kunnen worden gemaakt voor jou klacht.
• Slaap: Slaaptekort heeft een directe invloed op je herstelvermogen, je energieniveau, stemming en immuunsysteem.

Praktisch voorbeeld: Bij stress gerelateerde klachten kan ontspanningstechnieken zoals ademhalingsoefeningen of yoga waar bij het parasympatisch zenuwstelsel geactiveerd wordt, gecombineerd met specifieke magnesiumsuppletie, helpen om de balans in het lichaam te herstellen. Daarnaast is het hele proces van stress bewustwording, en wat bij jou past continue een heel persoonlijk proces. En oh zo belangrijk als oorzaak van je klacht.

Het zelfherstellend vermogen van het lichaam

Je lichaam heeft een enorm zelf herstellend vermogen, ook wel homeostase genoemd. Als er te veel van het lichaam wordt gevraagd, of het niet of onvoldoende voedingsstoffen tot zijn beschikking heeft ontstaan disbalansen en klachten die het lichaam niet zelf kan oplossen. Orthomoleculaire therapie is erop gericht om het lichaam hierin passend te ondersteunen en te helpen in balans kan komen. Dit concept staat centraal binnen de therapie en geeft je het vertrouwen dat je zelf een actieve rol kan spelen in je gezondheid.

Voorbeeld: Bij chronische ontstekingen wordt vaak gekeken naar voeding die ontstekingen kan verminderen, zoals vette vis (omega-3 vetzuren) en kurkuma. Door voedingspatronen te veranderen en suppletie toe te voegen, kan het lichaam de ontstekingen beter onder controle houden. Persoonsafhankelijk wordt nog stap verder gekeken naar aanwezige bewuste en onbewuste stress die aanwezig is, aangezien langdurig stress je immuunsysteem (het ontstekingssysteem) verstoord.

De professionele aanpak van orthomoleculaire therapie

Orthomoleculaire therapie is een wetenschap. Het vereist een gedegen opleiding en uitgebreide kennis van biochemische processen in het lichaam. Helaas is de titel ‘orthomoleculair therapeut’ niet beschermd, waardoor er verwarring kan ontstaan. Check daarom of de orthomoleculair therapeut is aangesloten bij een erkende beroepsvereniging. Deze verenigingen waarborgen de kwaliteit van therapeuten door diploma’s en certificeringen te controleren.

Bij een professionele orthomoleculaire therapeut kun je de volgende aanpak verwachten:

1. Intake en grondige analyse: Een uitgebreide intake waarin je klachten die je nu ervaart en eerder hebt gehad, je voeding en leefstijl in kaart te brengen. Met daarnaast nog metingen om voedingstoffentekorten en disbalansen in biochemische processen op te sporen. Biochemische processen zijn oa.: zuur-basen balans, bloedsuikerregulatie, leverwerking, vetzurenbalans en bijnieren functie.
2. Samenwerking met de reguliere geneeskunde: Orthomoleculaire therapie biedt uitkomst als via de reguliere en medische weg voor jou niet de oplossing wordt geboden waar jij genoegen mee wil nemen. Het blijft altijd een samenwerking en afstemming. Bij ernstige klachten is een doorverwijzing naar een arts essentieel. In de praktijk zie ik dat er vaak nuances zijn in medische oordelen en adviezen. Het is belangrijk te beseffen dat je lichaam over een enorm zelfhelend vermogen beschikt, dat met de juiste interventies aangesproken kan worden. Je ervaart de kracht van je lichaam, en ervaart dat je op eigen kracht vitaliteit kan herwinnen. En dit laatste is mijn persoonlijke reis en zie ik in mijn praktijk.
3. Persoonsgericht plan: Geen standaardoplossingen, maar een advies op maat aangepast aan jouw unieke situatie.

Conclusie: Een op wetenschap gebaseerde en holistische benadering

Orthomoleculaire therapie biedt een waardevolle aanvulling op reguliere geneeskunde door zich te richten op de oorzaak van klachten in plaats van alleen symptomen te bestrijden. Het integreert voeding, suppletie en leefstijl om het lichaam weer in balans te brengen en het zelf herstellend vermogen te ondersteunen.

Wil je werken aan een gezonder en energieker leven? Kies dan voor een orthomoleculair therapeut die gedegen is opgeleid en aangesloten is bij een beroepsvereniging.

Mijn persoonlijke advies is tot slot: kies een orthomoleculaire therapeut met een holistische visie waarin het stressbewustzijn onderdeel is van het geheel. Want bij te hoge stress, neemt je lichaam al die gezonde voeding en voedingsstoffen gewoonweg onvoldoende op, dat is heel zonde. Tevens zal je onvoldoende gewezen worden op een grote oorzaak van je klacht: je stress niveau. Met als uitkomst dat niet het resultaat krijgen wat je wil. Samen werken we aan jouw gezondheid, met oog voor het geheel!